Kserostomia (Suchość Ust)
Co to jest?
Kserostomia powszechniej znana jako suchość ust nie jest chorobą samą w sobie. Raczej jest przejawem wielu innych chorób i warunków. Te warunki powodują zmniejszoną produkcję śliny albo zatrzymują całkowicie produkcję.
Ślina zwilża Twoją jamę ustną i pomaga Ci połykać i czuć smak jedzenia. Pomaga w zwalczaniu próchnicy przez wymywanie jedzenia i osadu z zębów, pomaga również neutralizować kwasy w jamie ustnej, które uszkadzają szkliwo zębów.
Jeśli masz mniej śliny w swojej jamie ustnej, Twoje zęby i dziąsła mają zwiększone ryzyko próchnicy. Osoby z Kserostomią są również bardziej podatne na choroby, które wpływają na tkanki miękkie jamy ustnej, takie jak infekcje drożdży (Drożdżyca). W dodatku mogą wpływać na Twoją dietę, ponieważ nie czujesz smaku jedzenia jak zwykle. Osoby z protezami całkowitymi, u których rozwinęła się suchość ust również mogą zauważyć, że ich protezy tracą niektóre z metod ssania, mogą czuć luz w jamie ustnej.
Kserostomia może następować z kilku powodów. Najczęstsze przyczyny obejmują:
- Efekt uboczny leku – setki leków może powodować suchość ust min. leki na ból, na depresję, objawy przeziębienia, skurcze mięśni i alergie. Leki są najczęstszą przyczyną Kserostomii. Starsze osoby często zażywają wiele leków, które najprawdopodobniej spowodowują suchość ust. Dlatego właśnie starsze osoby mają wysokie ryzyko występowania suchości ust
- Problemy związane z chorobami i zakażeniami – kila chorób jest związanych z suchością ust min. cukrzyca, anemia, mukowiscydoza, reumatoidalne zapalenie stawów, nadciśnienie i zakażenie wirusem HIV. Suchość ust wynika również z zespołu Sjogren. W tej chorobie przeciwciała atakują gruczoł ślinowy i łzowy. Niektóre infekcje wirusowe, takie jak świnka, również wpływają na produkcję śliny i powodują suchość ust
- Odwodnienie – jakikolwiek stan, który doprowadza do straty płynów ustrojowych również może powodować suchość ust. Te warunki obejmują gorączkę, nadmierne pocenie się, wymioty, biegunkę, utratę krwi albo wody przez skórę po oparzeniu
- Radioterapia – Kserostomia jest pospolitym efektem ubocznym radioterapii w leczeniu nowotworów głowy i szyi
- Chirurgiczne usunięcie gruczołów ślinowych – jeśli masa rozwija się w gruczole ślinowym, chirurgiczne usunięcie gruczołu może być zalecane.
Objawy
Pomimo że suchość ust jest przejawem, to często następuje wraz z innymi objawami, które mogą obejmować:
- Częste pragnienie
- Pieczenie albo uczucie mrowienia, szczególnie na języku
- Czerwony, nieprzyjemny język
- Owrzodzenia w jamie ustnej lub w kąciki warg
- Trudności z połykaniem
- Problemy ze smakiem
- Ból gardła i chrypkę
- Nieświeży oddech
- Problemy z mówieniem
- Suche przewody nosowe
- Suche, popękane wargi
- Wzrost dentystycznych problemów, takich jak ubytki i choroba przyzębia
- Trudności w noszeniu protezy
- Zakażenia drożdży powtarzające się
- Szminka u kobiet, która może przyklejać się do przednich zębów
Diagnoza
Kserostomia jest przejawem, nie chorobą. Powiedz dentyście i higieniście o Twojej suchości ust. Dentysta zapyta Cię o Twoją historię choroby i objawy, jakie leki bierzesz obejmujące leki na receptę, bez recepty oraz ziołowe środki. Dentysta zbada również Twoją jamę ustną, oceni przepływ śliny i poszuka pęknięć, ran i oznaków ubytków oraz zapaleń dziąseł.
Oczekiwany Czas Leczenia
Objawy suchości ust mogą być leczone. Jednakże problem często pozostaje tak długo jak jego przyczyna (leki, choroby, odwodnienie) pozostaje. Jeśli gruczoły ślinowe zostały usunięte albo zniszczone, stan jest trwały. Radioterapia w leczeniu nowotworów w obrębie głowy lub szyi również może trwale wpływać na gruczoły ślinowe które wytwarzają ślinę.
Zapobieganie
Aby zapobiec suchości ust unikaj rzeczy, które mogą powodować Kserostomię, oczywiście w miarę możliwości. Na przykład jeśli suchość ust jest powiązana z lekiem lekarz może przepisać inny lek. Nie nadużywaj zbyt często lekarstw na przeziębienie i antyhistaminy. Można również podjąć kroki w celu zapobiegania lub zmieszenia przejawu suchości ust.
Leczenie
Leczenie Kserostomii skupia się na trzech rzeczach:
- Przynieść ulgę objawom
- Zapobiec próchnicy
- Zwiększyć przepływ śliny, jeśli to możliwe
Lekarz zaleci, abyś dbał o higienę jamy ustnej. To oznacza, że powinieneś szczotkować i czyścić nicią dentystyczną jak należy. Również powinieneś regularnie odwiedzać dentystę. W gabinetach stomatologicznych dentyści albo higieniści chcą regularnie stosować fluorek do zęby pacjentów. Możesz dostać receptę na fluoryzowany płyn do wykorzystania w domu.
Leczenie opiera się na tym, jak poważny jest problem i co go powoduje. Zabiegi fluoryzowane mogą być zalecane aby zapobiec próchnicy. Suplementy śliny są dostępne bez recepty jako płyn do płukania, rozpylacz albo żel. W zależności od Twojego stanu zdrowia i rozpoznania lekarz albo dentysta może przepisywać lek, który zwiększa produkcję śliny.
Aby przynieść ulgę objawom należy:
- Pić często wodę, aby utrzymać usta wilgotne. Nosić zawsze małą butelkę wody ze sobą, sącz ją przez dzień oraz trzymaj wodę przy łóżko wieczorem
- Ssać bez cukru landrynki, odłamki lodu albo lody bez cukru
- Jeśli lubisz żuć gumy, spróbuj te bez cukru
- Używać nawilżającego balsamu do ust albo substytutu śliny, które są bez recepty
- Płukać usta płynem, który nie zawiera alkoholu
- Unikać słonych, sypkich pokarmów (krakersów, ciasteczek, tostów) oraz żywności i napojów z wysoką zawartością cukru
- Unikać napoi zawierających alkohol albo kofeinę.
- Unikać palenia
Aby zmniejszyć podrażnienie suchej tkanki, należy używać balsamu nawilżającego do ust i szczoteczkę do zębów z miękkim włosiem.
Kiedy należy skontaktować się z Profesjonalistą?
Objawy suchości ust mogą się znacznie różnić. Tylko dentysta albo lekarz naprawdę może ocenić u Ciebie Kserostomię. Jeśli zauważysz jakiekolwiek dziwne objawy porozmawiaj o nich z dentystą. Jeśli musisz sączyć często wodę i potrzebujesz płynów aby połknąć sypkie jedzenie odwiedź lekarza albo dentystę. Próchnica może rozwijać się szybko w suchości ust, co przysporzy następne dodatkowe problemy.
Rokowanie
Po porządnym leczeniu większość pacjentów z suchością ust może czuć się lepiej i ponownie czuć smak jedzenia. Z dobrą higieną jamy ustnej osoby z Kserostomią mogą ograniczyć dentystyczne problemy powiązane z suchością ust.